دانستنی های تغذیه - فروش برتر

دانستنی های تغذیه

نویسنده: سیده سارا حکیم

کارشناس ارشد تغذیه از دانشگاه تهران

تغذیه و جراحی دهان

بعد از جراحی دهان، فرد به یک تغذیه مناسب برای بهبود التیام جراحات ناشی از جراحی احتیاج دارد. اگر غذا به میزان کافی مصرف نشود، فرد دچار کاهش وزن خواهد شد و التیام زخم های او بسیار به طول خواهد انجامید. کاهش وزن هنگامی که فرد احتیاج به دریافت کالری و پروتئین بیشتری دارد، یک عامل خطر محسوب می شود. دریافت مواد مغذی کافی مانع ایجاد عفونت می شود.

در ساعات اولیه پس از جراحی دهان، تمرکز اصلی باید روی توقف خونریزی و رساندن مایعات و غذاهای نرم به بدن بیمار و تسکین درد باشد.

عمل جراحی، خوردن غذا را برای چند روز محدود می کند تا زخم های دهان التیام یابند، بنابراین رژیم غذایی فرد باید شامل مصرف غذاهای مایع و نرم باشد. این نوع غذا مانع باز شدن بخیه ها و تسریع در التیام زخم ها می شود.

انواعی از غذاها که بعد از جراحی قابل استفاده می باشند:

سوپ ها: غذاهایی که از خامه تهیه می شوند و به صورت سوپ می باشند، مانند خامه قارچ، خامه بروکلی و خامه جوجه قابل استفاده می باشند، اما قبل از مصرف آنها باید مطمئن شویم که سوپ داغ نیست، زیرا بعد از این نوع جراحی افراد فقط می توانند غذاهای ولرم را تحمل نمایند.

میوه ها: پوره شیر و موز، گلابی، هلو یا میوه های میکس شده دارای میزان مناسبی از ویتامین ها می باشند که در دوران نقاهت بعد از جراحی دهان قابل مصرف می باشند، اما باید از مصرف میوه های اسیدی مانند پرتقال و گریپ فروت اجتناب نمود.

سبزیجات: در مراحل اولیه بهبود بعد از جراحی دهان، سیب زمینی نرم شده که به حالت رقیق شده درآمده است به آسانی بلعیده می شود. خامه نخودفرنگی که با اضافه نمودن نخودفرنگی و شیر گرم به میکسر و رسیدن آن به حالت مایع تهیه می شود هم غذای مناسبی می باشد.

لبنیات: محصولات لبنی مانند ماست و شیر موجب افزودن کلسیم به غذا می شوند. پنیر کاتج (روستایی نرم) هم که در میکسر همراه شیر به صورت رقیق شده درمی آید، یک غذای خوب برای افزودن کلسیم می باشد.

نوشیدنی ها: نوشیدن چای، زخم های ناشی از جراحی دهان را التیام می بخشد. اضافه نمودن میزانی عسل و آنتی بیوتیک های طبیعی به کاهش خطر عفونت دهان یاری می کند. خرده های یخ، میزان زیادی آب، نوشیدنی های سرد و آبکی به تسکین درد یاری می نمایند و بلع آنها هم در دهان آسان است.

در آغاز رژیم درمانی تهیه فهرست غذاهایی که بعد از جراحی دهان نباید آنها را مصرف نمود بسیار مهم می باشد. این دسته از افراد باید از غذاهای تند، شیرینی های قالبی یا غذاهای بسیار داغ یا بسیار سرد، کرانچی ها و غذاهای چسبنده و لزج اجتناب نمایند.

غذاهای نرم به آسانی هضم می شوند و برترین غذا بعد از جراحی دهان می باشند.

در روز عمل جراحی هم مصرف غذاها همراه با آب، چای و آبمیوه بسیار مهم است.

تغذیه درمانی در دیابت بی مزه

دیابت بی مزه یک بیماری نادر است که دلیل آن اختلال در غده هیپوفیز یا در کلیه ها می باشد که در این حالت هورمون آنتی دیورتیک وجود ندارد و یا کلیه ها قادر به پاسخ به این هورمون می باشند (دیابت بی مزه نفروژنتیک)، اما در دیابت ملیتوس هورمون انسولین به میزان کافی ترشح نمی شود و یا سلول های بدن قادر به پاسخگویی به این هورمون نمی باشند که دلیل آن می تواند ارثی، استرس، چاقی و بارداری و یا استفاده از داروها باشد.

هر دو نوع دیابت همراه با احساس تشنگی، پرادراری و پونوشی می باشند، اما در دیابت بی مزه حجم ادرار بیشتر بوده و ادرار فرد رقیق تر و تقریبا بی رنگ است.

یکی از موثرترین روش ها برای کنترل دیابت بی مزه نفروژنتیک، رژیم غذایی با سدیم پایین می باشد. محدودیت دریافت سدیم منجر به تأثیر بیشتر داروهای کلروتیازید که در این بیماری به کار می فرایند خواهد شد.

توصیه دریافت سدیم برای افراد سالم 500 میلی گرم در روز می باشد، اما در افراد دچار فشار خون بالا توصیه دریافت سدیم، 240 میلی گرم در روز است.

محدود نمودن دریافت سدیم به 500 میلی گرم در روز احتیاجمند توجه زیاد به سدیم موجود در مواد غذایی می باشد. در این بیماری غذاهای تازه باید بدون نمک تهیه شوند و در غذاهای پخته هم میزان سدیم مصرفی باید محدود باشد. محصولات تجاری هم باید بدون سدیم باشند.

نتیجه عدم توجه به محدودیت سدیم با توجه به سن بسیار فرق دارد. نوزادانی که سدیم دریافتی آنها محدود نشده است، دچار اختلال در رشد، دهیدراتاسیون و عقب ماندگی ذهنی می شوند و بچه ها و نوجوانانی که سدیم دریافتی آنها محدود نشده، دچار اختلال رشد و یا افزایش وزن زیاد می شوند و در بزرگسالان هم موجب بزرگ شدن مثانه، بزرگ شدن حالب و هیدرونفروز خواهد شد.

اهداف تغذیه درمانی در دیابت بی مزه نفروژنتیک، جلوگیری از اثرات ثانویه این بیماری و رشد طبیعی بدن می باشد.

نوزادان و بچه ها برای اینکه در این بیماری هم دارای رشد طبیعی باشند، به فرمولاها، غذاها، میوه ها و سبزی های حاوی سدیم محدود احتیاج دارند.

لازم است که همه افراد برچسب روی مواد غذایی را بخوانند و از مصرف افزودنی هایی که در تهیه آنها نمک به کار می رود، اجتناب نمایند.

بعلاوه در این افراد باید دریافت مایعات هم با توجه به شرایط آنها تنظیم شود.

تغذیه درمانی در سینوزیت

سینوس یا حفرات سینوسی فضاهای خالی در استخوان های صورت می باشند. هنگامی که این فضاها از هوا پر شوند، دچار عفونت می شوند که به این شرایط سینوزیت می گویند.

سینوزیت معمولاً در اثر سرماخوردگی یا عفونت های سیستم تنفسی ایجاد می شود. اگر سینوس ها به جای هوا پر از موکوس شوند، موجب رشد باکتری هم می شوند. به طور کلی باکتری ها در بدن وجود دارند، اما در هنگام ضعف سیستم ایمنی بدن این باکتری ها چندین برابر سریع تر موجب عفونت می شوند.

علامت اولیه این بیماری احساس درد در ناحیه پیشانی و سردرد می باشد. علایم درد در این بیماری بستگی به سینوسی که تحت تأثیر قرار می گیرد دارد و می تواند شامل دندان درد، درد در قسمت گیجگاهی (شقیقه) و یا درد درناحیه زیر چشم باشد.

گاهی اوقات سینوزیت موجب سردرد شدید می شود. به ویژه هنگامی که سینوس های بین دو چشم ملتهب شده باشند.

تغذیه درمانی:

داشتن یک رژیم غذایی متعادل در این بیماری دارای نقش مؤثری می باشد. غذاهایی که موجب تقویت سیستم ایمنی و حمله به باکتری ها می شوند، بسیار مفید هستند:

1- غذاهای غنی از ویتامین C: این غذاها دارای خواص آنتی اکسیدانی می باشند و موجب مقاومت بدن در مقابل بیماری می شوند و علایم و مدت زمان بیماری را کاهش می دهند.

در مطالعات بسیاری کاهش التهاب مخاط سینوسی به دلیل خواص آنتی هیستامینی آن اثبات شده است. میوه ها به ویژه مرکبات (پرتقال، لیمو و ...) و سبزی ها به ویژه سبزی هایی که دارای برگ سبز تیره هستند (مانند اسفناج، برگ چغندر و کاهو) غنی از ویتامین C می باشند.

2- غذاهای غنی از ویتامین A: ویتامین A به فرم بتا-کاروتن در غذاهای گیاهی وجود دارد که دارای خواص آنتی اکسیدانی هم می باشد. این ویتامین موجب تقویت سیستم ایمنی و جلوگیری از بسیاری از بیماری ها به ویژه بیماری های سیستم تنفسی (مانند گلودرد، سرماخوردگی، آنفلوانزا، سینوزیت و برونشیت) می شود.

غذاهای گیاهی که به رنگ نارنجی، قرمز یا زرد می باشند (به ویژه هویج، اسفناج، سبزیجات و گرمک) حاوی بتا-کاروتن هستند.

3- غذاهای غنی از ویتامین B: این ویتامین هم موجب بهبود شرایط سیستم ایمنی بدن می شود. غلات کامل مانند گندم، برنج، جو و لیگام ها مانند حبوبات، سویا و مغزها (مانند گردو و بادام) منابع خوب این ویتامین هستند.

4- غذاهای غنی از ویتامین E: ویتامین E دارای خواص آنتی اکسیدانی بسیار زیادی است. روغن های گیاهی برترین منبع این ویتامین هستند.

5- غذاهای غنی از امگا-3: ماهی های چرب مانند تون، ساردین و ماهی کاد غنی از این ویتامین می باشند. این اسید چرب بعلاوه دارای خواص ضدالتهابی است و موجب کاهش التهاب سینوس می شود.

بهتر است غذاهایی که موجب ایجاد آلرژی در افراد می شوند و هم غذاهای دارای افزودنی ها، با احتیاط مصرف شوند و یا مصرف آنها محدود شود.

منبع: نشریه دنیای تغذیه/شماره103.

منبع: راسخون