عوامل مهم تغذیه ای را بشناسیم، آنتی اکسیدان ها را دست کم نگیرید - فروش برتر

به گزارش خبرنگاران به نقل از خبرگزاری مهر، محمدرضا وفا، گفت: آنتی اکسیدان ها از عوامل مهم تغذیه ای هستند که نقش مهمی در عملکرد سیستم ایمنی ما دارند. این مواد رادیکال های آزادی را که ناشی از مصرف انرژی است از بدن پاک می کنند. اگر رادیکال های آزاد در بدن باقی بمانند می توانند به جدار سلول ها آسیب برسانند و باعث مرگ سلولی بشوند. آنتی اکسیدان ها محیط را از سمومی که ناشی از مصرف انرژی در سلول ها است پاک می کنند.

وی ادامه داد: مهم ترین آنتی اکسیدان های تغذیه ای در خوراکی هایی که مصرف می کنیم به ترتیب ویتامین های E و C هستند. ویتامین E عمدتاً در روغن های مایع گیاهی فرابکر وجود دارد. مثلاً روغن زیتونی که بوگیری نشده است ویتامین E بیشتری دارد. هر چقدر روغن های مایع بکرتر و طبیعی باشند مقدار ویتامین E آنها به طور قابل توجهی بیشتر است. غلات و مغز دانه ها و جوانه غلات از منابع خیلی خوب ویتامین E هستند.

وفا افزود: ویتامین C در میوه ها و سبزی ها و صیفی های تازه وجود دارد. این ویتامین بسیار ناپایدار است و ناپایدارترین ویتامین شناخته شده در طبیعت است. ویتامین C در مقابل اکسیژن هوا، نور، حرارت و اکسیداسیون از بین می رود. اگر پرتقال از دست شما بیافتد مقداری از ویتامین C آن از بین می رود. اگر آن را با چاقوی کند برش بزنید ویتامین C بیشتری از بین خواهد رفت. همچنین این ویتامین در مقابل اکسیژن هوا به سرعت از بین می رود. به همین دلیل هر چقدر ویتامین C از طریق سبزی ها و میوه های تازه به دست ما برسد عملکرد بهتری در بدن ما خواهد داشت.

سازمان بهداشت جهانی و بسکمک از مراجع معتبر توصیه می کنند که همه ما حتی اگر ممکن باشد در آپارتمان محل زندگی مان باغچه ای داشته باشیم و سبزی کاری انجام دهیم. هر اندازه سبزی تازه تر باشد هم ویتامین C و هم سایر ترکیبات آنتی اکسیدانی مثل کاروتنوئید ها را بهتر دریافت می کنیم. مصرف منابع غذایی این ترکیبات به شکل تازه بهره وری بیشتری خواهد داشت.

استاد تغذیه در مورد سایر ترکیبات آنتی اکسیدانی بیان کرد: ویتاین A و D هم می توانند خاصیت آنتی اکسیدانی داشته باشند. ترکیبات رنگی کاروتنوئیدی که عمدتاً در سبزی و میوه و صیفی وجود دارند، پیش ساز ویتامین A هستند و خاصیت آنتی اکسیدانی دارند. ترکیبات فلاونوئیدی که رنگ دانه های مختلف در میوه های رنگی اعم از میوه های قرمز، زرد رنگ و سبزی های سبز هستند نیز خاصیت آنتی اکسیدانی دارند. توصیه دپارتمان ها و دانشگاه های تغذیه ای معتبر این است که تا جایی که می توانید تنوع در انتخاب سبزی و میوه تازه داشته باشید. چون بخش عمده ای از این ترکیبات رنگی از رنگ های مختلفی که در طبیعت در سبزی ها و صیفی ها وجود دارند تأمین می گردد. به عنوان مثال در گوجه فرنگی که قرمز است لیکوپن وجود دارد که به جز خواص آنتی اکسیدانی خواص فرا ویژه دارد که در علم تغذیه به آن ترکیبات فراسودمند گفته می گردد. مصرف این ماده برای پیشگیری از بروز بیماری های خاص و تکثیر سلولی بی رویه در بافت هایی که سرطان های آنها شایع است توصیه می گردد.

وفا گفت: از جمله مواد آنتی اکسیدان دیگر اسیدهای چرب امگا 3 هستند که متأسفانه دسترسی به آنها برای مردم سخت است. چون منابع غذایی اصلی آنها مواد غذایی حیوانی دریایی است. غذاهای دریایی که در آب های آزاد مثل دریای عمان و خلیج فارس پرورش پیدا می کنند منابع اصلی امگا 3 هستند. میزان اسیدهای چرب امگا 3 این ماهی ها خیلی بالاست. اما می گردد گفت در ماهی های پرورشی که در رودخانه و دریاچه ها پروش پیدا می کنند امگا 3 وجود ندارد. خواص فوق العاده این ماده علاوه بر پیشگیری از بیماری های قلبی و عملکرد بهتر سیستم مغزی، شنوایی و بینایی، خاصیت انتی اکسیدانی است.

ماده دیگر ویتامین B2 یا ریبوفلاوین است که در علم تغذیه، شاخص کیفیت غذا نامیده می گردد. اگر میزان این ویتامین در غذای روزانه یک فرد کافی باشد به احتمال زیاد بقیه مواد غذایی را به اندازه دریافت کرده است. ویتامین B2 عمدتاً در شیر تازه وجود دارد. به طور کلی هرچقدر غذا تازه تر باشد مقدار آنتی اکسیدان ها بیشتر است.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در مورد املاحی که خاصیت آنتی اکسیدانی دارند بیان کرد: روی، آهن و سلنیوم سه ماده معدنی مهم هستند که خاصیت آنتی اکسیدانی دارند و با هم کار می کنند. متأسفانه از دیرباز مقدار روی در برنامه غذایی کم بوده است. آهن کوفاکتور آنزیم های آنتی اکسیدان مثل کاتالاز است. در خانم هایی که در دوران بارداری و شیردهی کمبود آهن شایع است پتانسیل آنتی اکسیدنی کاهش پیدا می کند. سلنیوم هم در خوارکی های دریایی و بعضی غلات و غذاها می تواند وجود داشته باشد.

دکتر وفا توصیه به مصرف روغن های مایع گیاهی، شیر تازه، سبزی و میوه تازه و غذاهای دریایی کرد و اظهار نمود: اگر این مواد به صورت متنوع در برنامه غذایی وجود داشته باشند به بهترین شکل ممکن آنتی اکسیدان های مورد نیازمان را از طریق غذا دریافت می کنیم.

وی تاکید کرد: رفتارهای نامناسب و انتخاب های نامناسب غذایی شانس آسیب رسانی اکسیداتیو را زیاد می کند. افرادی که در یک وعده پرخوری می کنند میزان کالری زیادی دریافت می کنند. دریافت کالری زیاد منجر به فراوری رادیکال های آزاد و کار بیشتر برای دفاع آنتی اکسیدانی بدن می گردد. همچنین مصرف زیاد غذاهای پرچرب و چربی های اشباع به معنی کاهش پتانسیل بدن برای فراوری آنتی اکسیدان ها است. در شرایط فعلی توصیه شده است که از مصرف غذاهای پرچرب و قند و شکر اجتناب گردد. افرادی که از این مواد غذایی استفاده می کنند خود را در معرض رادیکال های آزاد قرار می دهند. همچنین غذاهای آماده و فراوری شده حاوی ترکیبات شیمیایی هستند که استرس اکسیداتیو را در بدن زیاد می کنند. به همین دلیل تمام غذاها باید تا جایی که ممکن است تازه باشند. گاهی انتخاب های نادرست به مایعات برمی گردد. به عنوان مثال پر مصرف ترین نوشیدنی ها پس از آب، چای، قهوه، نسکافه و دمنوش های گیاهی هستند که متأسفانه بعضی ها به صورت بی رویه این مواد را مصرف می کنند. به جز آب سایر این نوشیدنی ها مدر یا ادرار آور هستند. مصرف چای و قهوه زیاد عملاً باعث می گردد بالانس یا موازنه آب و املاح به هم بخورد. هر گونه به هم خوردن بالانس آب و املاح استرس اکسیداتیو را در بدن افزایش می دهد. تئوفیلین چای، کافئینی که درقهوه وجود دارد اگر به میزان زیاد مصرف گردد به شدت آسیب رسانی را افزایش می دهد. همچنین مصرف نوشیدنی های گازدار که قند بالا و اسید فسفریک و کافئین دارند می توانند آسیب پذیری را بیشتر کنند.

دکتر وفا در پایان گفت: مردم تا جایی که ممکن است از مصرف این خوراکی ها به این شیوه پرهیز کنند و اجازه بدهند بدن کار خود را به درستی انجام دهد. سیستم ایمنی بدن ما بسیار هوشمند است و اگر ما درست از آن مراقبت کنیم و مواد غذایی که نیاز دارد از طریق خوراکی ها و مواد غذایی در وعده ها و میان وعده های منظم و به طور صحیح تأمین کنیم به بدن مان کمک کرده ایم که حداکثر دفاع طبیعی را در مقابل آسیب هایی که وجود دارد ایجاد کند.