معرفی پاخری و خواص درمانی آن - فروش برتر

نویسنده: صمصام صانعی

نام علمی:

Tussilago farfara L.، نام فرانسه Tussilago و نام انگلیسی آن Horse foot می باشد. نام های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، پای خر، پاخری، حشیشة السعال (گیاه سرفه)، دوست الحمار، فَرفَرَه و فنجیوون نامیده شده است.

تیره گیاه:

کاسنی Compositae

نوع گیاه:

بوته

مشخصات ظاهری:

گیاهی است چند ساله با ریشه ای ضخیم، گوشتدار و خزنده که چندین ساقه قائم از آن خارج می شوند. ساقه ها سفید پنبه ای، فلس دار و رنگ فلس ها هم بنفش است. برگ های آن سبز، پهن و متصل به ریشه یعنی به سطح خاک نزدیک هستند. سطح فوقانی پهنک برگ ها سبز و سطح تحتانی آنها به علت پوشیده بودن از کرک های ظریف سبز مایل به سفید می باشد. مصرف پاخری برای خانم های باردار و مادران شیرده ممنوع می باشد. مصرف بیش از حد مجاز آن در یک وعده سمّی و به کبد آسیب می رساند و اشخاصی که به نوعی از بیماری های کبدی دچار می باشند باید از مصرف آن خودداری کنند. قسمت انتهایی ساقه های گلدار گیاه پس از ظاهر شدن کامل کاپیتول ها به سمت پایین خمیده شده و در هر کاپیتول آن دو نوع گل زرد رنگ دیده می شود. میوه اش فندقه و دارای یک دسته تار ظریف در قسمت انتهایی است.

طبیعت:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن خیلی گرم و خشک می باشد.

رویش جغرافیایی:

اغلب در نواحی مرطوب سراسر اروپا، آسیا، آفریقا و در ایران بیشتر در استان های شمالی و شمال غربی بخصوص در استان آذربایجان انتشار دارد.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در گیاه:

در گل های گیاه تانن، دو نوع فیتوسترین، ماده فارادیول، اسیدهای مالیک، وینیک وگالیک، اسانس، موسیلاژ و پنتوز و گالاکتوز تشخیص داده شده است و در برگ های آن غیر از مواد ذکر شده گلوکوزید تلخ و در ریشه گیاه علاوه بر ترکیبات فوق اینولین وجود دارد.

بخش مورد استفاده:

برگ ها و گل ها

نحوه مصرف:

به طور معمول برگ ها و گل ها را به صورت دم کرده یا جوشانده استفاده می کنند و در طب سنتی برای درمان بیماری ها نحوه و اندازه مصرف را پزشک تشخیص داده و تجویز می کند.

خواص درمانی:

خلط آور و مفید برای بیماری های ریه، بازکننده گرفتگی صدا و تحلیل برنده ورم ها، محلل باد و گازهای سینه و برطرف کننده آنژین، ضد چسبندگی پلاکت ها و تقویت کننده قلب، افزاینده فشار خون و محرک سیستم ایمنی بدن، ضد خیز عمومی بدن و معرق، برطرف کننده یبوست و برطرف کننده حبس البول می باشد. در ضمنً برای سرفه های اسپاسمی و بیماری های دستگاه تنفسی از جمله ناراحتی های سینه، ورم حنجره، سرماخوردگی، برونشیت مزمن، گریپ و آسم هم مفید است. در استعمال خارجی به صورت بخور برطرف کننده سرفه های خشک می باشد و له شده برگ های گیاه به صورت ضماد درمان کننده کچلی است.

تذکر:

مصرف پاخری برای خانم های باردار و مادران شیرده ممنوع می باشد. مصرف بیش از حد مجاز آن در یک وعده سمّی و به کبد آسیب می رساند و اشخاصی که به نوعی از بیماری های کبدی دچار می باشند باید از مصرف آن خودداری کنند.

منبع مقاله :

صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.

منبع: راسخون