فلاحت پیشه: فیلترینگ کاسبان خاص خود را دارد - فروش برتر

به گزارش خبرآنلاین، حشمت الله فلاحت پیشه، رئیس اسبق کمیسیون امنیت ملی مجلس درباره طرح مجلس شورای اسلامی درباره اینترنت و فضای مجازی و اصل 85 شدن آن، گفت: طرح صیانت از کاربران فضای مجازی به طور طبیعی یک طرح پر سر و صدا است که در حال حاضر در مجلس مطرح شده به ویژه هشتاد و پنجی کردن طرح یک میزان مباحث بیشتری را برانگیخت یعنی طرحی که بیشترین بازتاب عمومی را دارد، در عین حال یکی از معدود طرح های مجلس هست که بیشترین گستره اجتماعی، اقتصادی و حتی مسائل مربوط به امور خصوصی مردم را در بر می گیرد.

این طرح به طور طبیعی انتظار می رفت که در صحن علنی در جایی که مذاکرات صحن علنی مستقیم از رادیو پخش می شود، مطرح می شد. ولی هشتاد و پنجی و به کمیسیون ویژه داده شد و همین اعتراضات را بر انگیخت.

کشور هایی پیروز هستند که آینده را پیش بینی کنند

وی ادامه داد: وقتی طرحی به صورت هشتاد و پنج بشود، یعنی مجلس این اختیار را به یک کمیسیون تخصصی (ویژه) داده، چیزی که از طریق آن ها تصویب می شود، بلافاصله به صورت یک طرح قانونی به شورای نگهبان می رود و شورای نگهبان می تواند اجازه اجرای آزمایشی آن را در مدت زمانی معینی که معمولا 3 تا 5 سال است، بدهد.

این کننده سابق مجلس، با بیان آنکه به طور معین بسکمک از طرح هایی که به صورت هشتاد و پنج و از طریق کمیسیون خاص تصویب شده و تبدیل به قانون شده اند، هرچند که به ناماً آزمایشی هستند، بعدا دوباره با رأی مجالس تمدید شده اند، خاطر نشان کرد: به ندرت پیش آمده که مجالس بخواهند وقتی را اختصاص بدهند و این چنین طرح هایی را تبدیل به طرحی دائمی کنند که صحن علنی مجلس به آن رأی داده. این از لحاظ ظاهری بود که من موضوع را مطرح کردم منتهی از لحاظ محتوایی بیشترین مباحث در این رابطه شکل گرفته که من چند نکته را عرض می کنم.

وی اظهار داشت: موضوع اول مسبوق به سابقه بودن چنین مباحث و طرح هایی در مجلس ایران است. به ویژه طرح هایی که به عصر آی تی (اطلاعات) ارتباط دارند، یک واقعیتی وجود دارد که در موضوع مدیریت تحولات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشور هایی پیروز تر هستند که نهادمند عمل کنند. یعنی نهادها، مقدم بر تحولات باشند. مثلا کشور هایی را به ویژه در نیمه دوم قرن بیستم پیروز می دانند که تحولات یا عصر های آینده را پیش بینی کرده اند و علاوه بر اینکه زیر ساخت های لازم را در این رابطه شکل داده اند، از لحاظ نرم افزاری هم مردم را آماده کرده و نهادمندی لازم را شکل داده اند.

یک واقعیت تلخ

فلاحت پیشه با بیان آنکه نهادمندی یعنی یک قانون نوشته و دو ساختار های لازم را شکل داده اند، گفت: در عصر اطلاعات یکی از کشور هایی که معمولا نهادهایش از پیشرفت های عصر اطلاعات عقب بوده، جمهوری اسلامی ایران است. به نام مثال، زمانی در کشور ما داشتن ویدئو جرم محسوب می شد درست زمانی که جبهه های جنگ نیازمند رزمنده بودند، بسکمک از نیرو ها در داخل کشور مأمور بودند که کسانی را که ویدئو کرایه می دادند را دستگیر کنند. بعد از آن، درست در شرایطی که هنوز نهاد های لازم برای معین و تکلیف قانونی ویدئو معین نشده بود، سی دی به کشور وارد شد و بازهم یک بلاتکلیفی تازه به وجود آمد.

وی با اشاره به برخورد ها با ماهواره گفت: موضوع مهم تر آن عصر ماهواره بود. در زمانی که ماهواره ها آمدند ما دیدیم که بدترین نوع برخورد پلیسی در کشور ما با ماهواره ها رخ داد و نتیجه آن این است که شما می بینید ماهواره ها، در سراسر کشور پیشرفته و از زمان مجلس ششم، هفتم بار ها مطرح شد که قانونی نوشته بشود، اما هرگز قانونی شکل نگرفت.

تا به امروز که فضای مجازی مطرح شده و ما می بینیم حوزه های مختلف از سرگرمی، اطلاع رسانی، اقتصاد و... در کشور ما شکل گرفته و این در شرایطی ست که در کشور نه تنها زیرساخت های لازم صورت نگرفته، بلکه نهاد ها و قانون های لازم هم شکل نگرفته اند؛ بنابراین من با این دید عرض می کنم که عقب ماندگیِ نهادی کشور، از پیشرفت ها و امکانات و اطلاعات عصر ارتباطات که روز به روز بیشتر نمایان می شوند، واقعیت تلخی است که هنوز وجود دارد و در نتیجه وجود داشتن این خلأ، برخورد های سلیقه ای شکل گرفته که معمولا مردم بازنده این برخورد ها هستند.

مردم بازندگان اصلی بلاتکلیفی و ناآگاهی مدیران هستند

کننده سابق مجلس گفت: به ویژه این موضوع زمانی نگران کننده تر هست که همه این کار ها تحت نام صیانت از مردم شکل می گیرد، ولی مردم بازندگان اصلی این بلاتکلیفی و ناآگاهی مدیران هستند. یک واقعیتی که در عصر ارتباطات و عصر توسعه وجود دارد، این است که بزرگترین عامل ضعف کشور ها در این زمینه، دو موضوع است؛ یکی ناآگاهی مدیریتی.

مدیرانی که آینده و پیشرفت های آن را پیش بینی نمی کنند و لذا همواره کشور و مردم شان را مجبور به انفعال می کنند و دیگری ضعف نهادمندی در کشور هایی که زیرساخت های توسعه و پیشرفت های جامعه و قوانین وجود ندارد.

فلاحت پیشه با اشاره مقایسه کشور ایران با چین، تحلیل کرد: موضوع دوم مقایسه ایران با برخی کشورهاست به نام مثال، بسکمک- چه موافق و چه مخالف- ایران را با چین مقایسه می کنند.

موافقین یک سری امکانات فضای مجازی در چین مثل وی چت و ... را مطرح می کنند تحت این نام که در کشوری مثل چین یا حتی روسیه نوعی فضای مجازی ملی و یا قابلیت مدیریت ملی شکل گرفته که عملا در حوزه های مختلف از امنیت گرفته تا سیاست و اقتصاد و ... مردم در آن مدیریت می شوند و نوعی صیانت از این نوع شکل می گیرد و لذا موافقان با مثال زدن کشور مثل چین، معتقدند این کار در ایران هم باید صورت بگیرد؛ و نکته قابل توجه اینکه مخالفان هم چین را مثال می زنند و معتقدند نوع کاری که در ایران صورت می گیرد یک نگاه پادگانی به فضای مجازی است که ایران الگوی آن را از چین گرفته؛ که من با هر دو نظر مخالف و معتقد هستم که از هیچ نظر ایران با چین قابل مقایسه نیست.

زیرا چین از جمله کشور هایی است که در قالب نظام خاص خودش- چه ما آن را قبول داشته باشیم چه نه- ابتدا مدیران شان سعی کرده اند با آگاهی آینده توسعه را پیش بینی کنند و با پیشرفت های توسعه کشورشان را از دهه 1950 همواره همراه کرده اند. کاری که ژاپن انجام داد، چینی ها با یک تا دو دهه تأخیر نسبت به ژاپنی ها انجام داده اند.

یعنی مدیران آگاهی که آینده را دیدند و به جا اینکه به جنگ با آن بروند، زیرساخت های لازمه را برایش فراهم آوردند و به صورت فعال به پیشواز آینده رفتند؛ نه به صورت الگوی انفعالی که در ایران شکل می گیرد؛ و دیگر اینکه نهاد های لازم را شکل داده اند. چینی ها، نهاد های خود را در قالب سخت گیری های امنیتی و سیاسی شکل دادند، ولی به شکلی که مردم کسب و کار ها و اطلاع رسانی و بسکمک از موارد دیگر را در این قالب دنبال می کنند.

وی اضافه نمود: انتقاد هایی هم وارد است. بسکمک از محافل حقوق بشری چین را به دلیل نگاه استبدادی به رسانه مورد نقد قرار می دهند، ولی واقعیتی وجود دارد که چینی های حداقل هم زیرساخت ها و هم نهاد های لازمه را شکل داده اند. منتعی موضوع ایران، موضوع متفاوتی است.

طرح مجلس مقابله است تا صیانت

فلاحت پیشه با بیان آنکه موضوع سوم هم این است که در ایران حتی طرح صیانت هم در قالبی انفعالی مطرح شده است. یعنی بیشتر طرحی مقابله است تا صیانت، خاطر نشان کرد: مقابله با آن بخش از فضای مجازی که از گذشته در کشور ما درعرصه های مختلف اطلاع رسانی، فعالیت اقتصادی و اجتماعی قالب شده و کاری که الآن صورت می گیرد، بیشتر نوعی تنگ کردن فضا برای رقابت پایگاه ها، رسانه ها و فعلان فضای مجازی است که نقش وارداتی را در ایران بازی می کنند.

متاسفانه این الگو، یک الگوی سخت افزاری است که از عصر صنعتی شدن بعد از انقلاب این الگو کماکان حاکم است. یعنی در دوران صنعت مکانیکی و فیزیکی و به هیچ وجه این غول در عصر ارتباطات و اطلاعات پیروز نیست. همانگونه که در عصر صنعت هم پیروز نبود.

در عصر صنعت هم مهم ترین الگوی این موضوع را در نوع برخورد شرکت های ماشین سازی ایران، ایران خودرو و ... دیدیم. عملا قوانینی که در مجلس تصویب می شد و سیاست هایی که دولت ها اتخاذ می کردند، این بود که هرگونه امکان رقابت شرکت های خارجی با خودرو سازی در ایران را سلب می کردند و مردم ایران را مجبور می کردند که اجناس و تولیداتی را استفاده کنند که هم از لحاظ ایمنی، قیمت و هم از لحاظ آسایش، به هیچ وجه قابلیت رقابت با خارجی ها را نداشتند.

وی شرح داد: حتی در مجلس هشتم، هنگامی که ما یک حکم ضمن بودجه آوردیم که ده سال به شرکت های خودرو سازی ایران وقت دادیم که خودشان را با بازار روز دنیا تطبیق دهند و هرساله ده درصد نظام گمرکی تعرفه ای که به سود آن ها شکل گرفته بود کاهش پیدا می کرد، برای اینکه حداقل خود را سالی ده درصد به رقابت دنیای نزدیک کنند.

همان زمان ما دیدیم که چگونه با رایزنی هایی که معمولا صورت می گیرد، عملا این قانون مجلس را ناکام کردند و کنندگان مجبور شدند قانون خود را پس بگیرند. یعنی صد و پانزده نفر از کنندگانی که رأی دادند و این بخش از کار را ملغی کردند، امروزه هم همان الگو را می خواهند در عصر ارتباطات صورت دهند.

متاسفانه بسکمک از پیام رسان های ایرانی که از رانت ها و حمایت های مختلفی استفاده کرده اند، نتوانستند توان رقابتی را به دست بیاورند و چشم امید بسته اند که یک اقدام سلبی و مقابله ای در قالب یک قانون دولتی شکل بگیرد تا آن ها سیاست های خود را پیش ببرند. تجربه نشان داده که در فضای رقابتی دنیای رو به توسعه امروز هرگونه کار توسعه ای یا توسعه فناوری نتیجه می دهد و این انتظاری که وجود دارد، در گذشته نتیجه لازم را نداده است.

فیلترینگ کاسبان خاص خودش را دارد

رئیس کمیسیون امنیت ملی در مجلس دهم با اشاره به بحث فیلترینگ گفت: واقعیتی که وجود دارد این است که همانطور که قوانین تحت نام مقابله با تحریم (کاسبان تحریم شکل گرفته اند) موضوع فیلترینگ هم کاسبان خاص خودش را دارد و در عوض مردم هزینه های متعددی را متحمل می شوند. به نام مثال مردمی که در حال حاضر مجبور هستند که از برخی پیام رسان ها استفاده کنند، هم هزینه اینترنت را می دهند، هم هزینه فیلترشکن، هم هزینه مشکل کندی اینترنت و ... را متحمل می شوند.

در کمال تاسف عرض می کنم که اولین نتیجه چنین طرح هایی اگر فقط با دید سلبی و حکومتی شکل بگیرد نه با دید حمایت از مردم، این است که هزینه های بیشتری به مردم ایران تحمیل می شود به طوری که در عصر اطلاعات امروز ایران، یکی از گران ترین کشور ها با نگاه کیفی از لحاظ اینترنت است.

به نام مثال در فاصله زمانی که ایرانیان چند خبر را دنبال می کنند، یا چند کار اقتصادی را صورت می دهند، براساس اندازه زمانی که از اینترنت استفاده می کنند، بخاطر موانع مختلف مثل کندی هایی که صورت می گیرد، بی تفاوتی ها و رانت هایی که شکل گرفته باعث شده که بازار اینترنت، بازار غیر رقابتی بشود و ایرانیان بیشترین هزینه را می دهند. جالب این است که تمام این رفتار ها را تحت نام بهانه های مختلفی مطرح می کنند که به نظر من در این عصر، این بهانه ها دیگر پاسخگو نیست.

قوانین باید ایران را در شرایط کنونی توانمند کند

فلاحت پیشه با بیان آنکه باید از گذشته تجربه گرفت و به جای آنکه قوانین، قوانین مقابله با عصر ارتباطات باشد، قوانینی باشند که ایرانی را در شرایط کنونی توانمند کند، شرح داد: باید بپذیریم که در دنیای امروز که اسامی مختلفی به آن داده شده است، برخی آن را عصر دنیای شدن، برخی عصر دنیای سازی و برخی دیگر امپراطوری استعماری می گویند، هر نامی را بپذیریم یک واقعیت وجود دارد.

آن بخش از دولت هایی وجود دارد که به جای بستن دست و پای مردم شان، امکان استفاده تک تک افراد را از عصر ارتباطات داده اند. یعنی در عصر ارتباطات بازیگران نه دولت ها هستند، نه امپراطوری ها و نه کارتل های بین المللی. بلکه این افراد هستند. افرادی که در عصر ارتباطات باید از زیر ساخت های لازم برخوردار باشند که آزادانه بتوانند برنامه های خود را در حوزه های اقتصادی و ... پیش ببرند.

وی گفت: بنابراین، من به نام نتیجه گیری عرض می کنم که به هرحال مجلس تصمیم گرفته در قالب اصل هشتاد و پنج در کمیسیون ویژه طرح صیانت از کاربران فضای مجازی را بررسی کند. من معتقد هستم یک سه گانه یا یک میز سه ضلعی برای بررسی این موضوع باید شکل بگیرد.

یک بخش به طور طبیعی کنندگان مجلس و اعضای کمیسیون ویژه هستند و ضلع دوم باید کنندگان دولت باشند که در آنجا تکالیف و سوابقشان در قانون دیده بشود؛ و در آخر ضلع سوم که خیلی مهم است، به نظر من کنندگان علمی، حرفه ای و صنفی هستند. یعنی کسانی که هم دانشمند و اهل فن هستند و هم در این حرفه فعال هستند. نه وابسته به مجلس هستند نه وابسته به دولت و موضوع را فقط از دید حرفه ای و تخصصی می بینند.

در بسکمک از تصمیم گیری های کشور، ضلع سوم معمولا نادیده گرفته می شود و من معتقد هستم که این ضلع که رابطه مستقیم تری با مردم دارد و نگاه حرفه ای تر و تخصصی تری دارند می توانند در کمک به شکل گیری این قانون نقشی اساسی را داشته باشند. به عبارتی با حضور ضلع سوم مردم احساس بیگانگی با کمیسیون ویژه در قالب اصل هشتاد و پنج نداشته باشند.