جشنی که به جنگ خیابانی تبدیل می گردد - فروش برتر

چهارشنبه سوری، تغییر یافته مراسم باستانی پنج روز آخر سال و برگرفته از آیین زرتشتی است که ایرانیان 1700 سال پیش از این با برافروختن آتش آن را برگزار می کردند.

در گاه شمار زرتشتی که شامل 365 روز و 12 ماه بود، هر ماه 30 روز بود و پنج روز انتهایی سال جدا از ماه ها به شمار می آمد که به آن پنجه می گفتند و چیزی به اسم هفته یا چهارشنبه در این در گاهشمار وجود نداشت .

به گزارش خبرنگاران، بعد از ورود اسلام به ایران و تغییر در گاهشمار، از آنجایی که چهارشنبه نزد عرب ها روز شومی به شمار می آمد، آتش افروزی خاتمه سال را به آخرین چهارشنبه سال انداختند تا پیش آمدهای سال نو از آسیب روز شومی به نام چهارشنبه به دور بماند.

در بعضی از باورهای عامیانه ایرانیان نیز روز چهارشنبه روز نحسی به شمار می آید و روایت هایی هم تاکید دارند که چهارشنبه سوری به داستان گذشتن سیاوش از آتش برای اثبات بی گناهی خودش که در چهارشنبه آخر سال روی داده است، اشاره داشته و مردم در چهارشنبه آخر سال برای دفاع از عفت و پاکدامنی سیاوش آتش افروخته و از روی آن می پرند.

در شاهنامه فردوسی هم نشانه هایی از چهارشنبه آخر سال می بینیم که نشان از کهن بودن آن دارد.

به گزارش خبرنگاران، بعضی دیگر نیز جشن چهارشنبه سوری را به قیام مختار ثقفی نسبت داده و می گویند که او بعد از واقعه عاشورا برای تشخیص منافقان از موافقان دستور داد که شیعیان بر روی بام های خود آتش روشن نمایند و برافروختن آتش در چنین روزی از اینجا شروع شد.

آیین هایی مانند خرید آجیل مشکل گشا، فال گوش ایستادن، آتش افروختن، گره گشایی، قاشق زنی، کوزه شکستن و قصه گویی، پاشیدن گلاب به روی هم، ملاقات از افراد مسن و اجرای مسابقه های ورزشی از آیین های مراسم چهارشنبه سوری در گذشته بود تا اینکه پای مواد منفجره هم به این آیین باز شد.

طبق آمارهای رسمی اورژانس کشور، متاسفانه از سال 85 تا 97 شاهد سیر صعودی حوادث چهارشنبه سوری در کشور هستیم و آذربایجان شرقی هم به نسبت جمعیت از نظر میزان بروز، رتبه هفتم کشوری را دارد.

موثر نبودن ساز و کارهایی که تا کنون از سوی دستگاه های مختلف اجرا شده است، بیش از پیش بر ضرورت آموزش آیین شادمانی به انسان معاصر به دلیل دور افتادن از طبیعت و احساس خلا معنوی و نابسامانی فطری و روانی تاکید دارد.

چهارشنبه سوری سال جاری، یک تفاوت عمده با سال های دیگر داشته و ویروس چینی، زودتر از ترقه ها و مواد محترقه دست به کار شده است.

به همین دلیل، رئیس اورژانس پیش بیمارستانی و مدیر حوادث دانشگاه علوم پزشکی تبریز می گوید: کادر درمان به ویژه نیروهای اورژانس این روزها مشغول خدمت رسانی به هموطنان مبتلا به کرونا هستند، با بی احتیاطی و حوادث چهارشنبه سوری، بار مضاعفی بر دوش آن ها قرار ندهید.

به گفته فرزاد رحمانی، در تمامی سال ها، گروه سنی شش تا 18 سال، آسیب پذیرترین گروه سنی در چهارشنبه آخر سال بودند و دو سال قبل، 420 نفر بر اثر حوادث چهارشنبه آخر سال مصدوم شده بودند و آسیب چشم و سال گذشته، سوختگی اندام ها زیاد بوده است.

او می گوید: سال گذشته با وجود بارش برف شدید، تعداد مصدومان 223 نفر و بیش از تعدادی بود که انتظارش را داشتیم، در مجموع ما فوتی نداشتیم و تعداد زیادی از مصدمان، سر پایی درمان شده و تعدادی کم تری هم بستری شدند.

عضو هیئت علمی دانشکده پرستاری و مامایی تبریز، نیز معتقد است: قانون گذاری بیشترین نقش را در پیشگیری از حوادث چهارشنبه سوری داشته و قانونگذاری موثرتر از آموزش بوده است.

مژگان لطفی، با بیان اینکه سوختگی شروع فاجعه ای برای شخص خانواده و جامعه بوده و عوارض جسمی و روانی بسیاری تحمیل می نماید، می گوید: بر اساس آمار مرکز تحقیقات سوختگی در کشور ما هشت برابر میانگین جهانی بوده و در این گزارش اعلام شده است که برای هر بیمار 20 میلیون تومان از زمان بستری تا ترخیص هزینه شده و هزینه ها در مرحله توانبخشی تا 5 برابر افزایش پیدا می نماید اما اثرات روانی و بار عاطفی همچنان ادامه خواهد داشت.

او بر ضرورت استفاده از الگوهای پیروز دیگر کشورها تاکید نموده و می افزاید: تجارب پیروز نشان می دهند که در این کشورها از برنامه های جامع و چند محوری استفاده شده است و جشن انگلستان bone fire night و جشن دیوالی در هند از نمونه های پیروز هستند.

استاد گروه پرستاری داخلی جراحی دانشکده پرستاری و مامایی تبریز نیز با گریزی به علل مصدوم شدن زنان در حوادث چهارشنبه سوری، می گوید: علت آسیب در خصوص عابر پیاده های زن، دیگر افراد بودند و بیشتر این آسیب ها جنبه شوخی و آزار داشت.

دکتر مژگان بهشید، ادامه می دهد: در سال های گذشته در اورژانس بیمارستان نیکوکاری شاهد مراجعه مصدومان حوادث چهارشنبه آخر سال بودیم که این نشان می دهد اقداماتی که باید انجام نمی گردد.

به گفته او، آسیب چشمی یکی از آسیب های شایع در حوادث چهارشنبه آخر سال و چشم یکی از آسیب پذیرترین اعضای صورت است که مسائل سطحی تا جدی مثل تخلیه چشم را شامل می گردد.

بهشید با اشاره به رنج سنی مراجعان به اورژانس بیمارستان نیکوکاری بر اثر آسیب حوادث چهارشنبه آخر سال، می گوید: سال گذشته، پراکندگی مراجعان خیلی متفاوت بود و هر چند تعداد زیادی هفت الی 20 ساله بودند، اما بچه ها زیر هفت سال و افراد بالای 50 سال نیز به ما مراجعه می کردند و در این میان جنس مذکر آسیب دیدگی بیشتری داشت.

او معتقد است: تنها با آموزش نمی توان به نتیجه مطلوب رسید و ضروری است ضوابط جدی تری در نظر گرفته شده و به تصویب برسد.

وی با تاکید بر ضرورت وضع قوانین بازدارنده و برخورد جدی، خاطرنشان می نماید: مراکز خرید جزو مکان هایی بودند که بیشترین آسیب در آنجا متوجه افراد شده بود، از این رو به نظر می رسد در رابطه با رفتار افراد هم باید کارهایی انجام داده و از رفتن به مراکز خرید تا حد امکان ممانعت گردد.

بهشید در ادامه با اشاره به بعضی تجارب مصدومان حوادث چهارشنبه آخر سال که به بیمارستان نیکوکاری تبریز مراجعه نموده بودند، می گوید: در خصوص بچه ها در بسیاری از موارد والدین از خرید مواد محترقه خودداری نموده و اما بچه ها به راحتی توانسته بودند مواد محترقه را از بقالی سر محل و یا به وسیله همکلاسی ها و یا اماکنی که هیچ ربطی به این کار نداشت، تهیه نمایند و این نشان می دهد ضوابط لازم در رابطه با فروش مواد خطرناک وجود ندارد.

به گفته استاد گروه پرستاری داخلی جراحی دانشکده پرستاری و مامایی تبریز، خرید و فروش فشفشه باید ممنوع باشد و مواد محترقه نباید به این راحتی در دسترس قرار بگیرد.

او در ادامه از ارایه سهمیه کارپت توسط مکانیک ها و صافکارها به افراد متقاضی سازنده بمب دستی نزدیک به چهارشنبه آخر سال خبر داده و می گوید: اتحادیه اصناف باید تدابیر لازم را در این خصوص بیندیشد.

بر اساس گزارش خبرنگاران، همزمانی چهارشنبه سوری 98 با شیوع ویروس همه گیر کرونا، می تواند تمرینی برای در خانه ماندن و سپری کردن روزی شاد و سالم و نیفزودن بار اضافی بر دوش سربازان خط مقدم سلامت باشد.

گزارش از نسرین سوار-خبرنگار خبرنگاران در آذربایجان شرقی