اولین گزارش وزارت بهداشت از نتایج آنالیز مسمومیت دانش آموزان - فروش برتر

به گزارش ایسنا، دکتر سعید کریمی درباره آنالیز های وزارت بهداشت در مورد بروز مسمومیت هایی در بعضی مدارس، گفت: در پی دستور وزیر بهداشت مبنی بر تشکیل کمیته علمی و آنالیز مسمومیت هایی که در مدارس ایجاد شد، بلافاصله کمیته ای با بیش از 30 نفر از برترین دانشمندان مرتبط با این موضوع اعم از متخصصین ریه، سم شناسی، میکروب شناسی، عفونی، روانپزشک، بهداشت محیط و.... تشکیل دادیم و این کمیته چند جلسه برگزار نموده است. گزارش های استان های مختلف در این کمیته آنالیز شده و خود اعضا حضور میدانی پیدا کردند و به استان های مختلف رفتند و بیماران را شخصا ویزیت و مدارک را آنالیز نموده اند.

وی با بیان اینکه نتایجی که اعلام می کنم، نتایج آنالیز ها و جمع بندی کمیته علمی است، گفت: این قضیه دارای چند بخش است؛ بخشی از دانش آموزان با یک ماده محرک تحریک نماینده که عمدتا استنشاقی است، روبروه پیدا کردند. این بخش قسمتی از مجموعه بچه هایی که به اورژانس فرستاده شده اند، است.

وی ادامه داد: یک بخش دیگر مربوط به دانش آموزانی است که در کنار دانش آموزانی بودند که با ماده محرک روبروه داشتند و اضطراب و نگرانی به آنها منتقل شده است. بخش سوم هم مربوط به کسانی است که اصلا در آن مدرسه ای که ماده محرک با تعدادی از دانش آموزان تماس پیدا نموده، نبودند، اما در اخبار این موضوع را خواندند و عوارض شان ناشی از آثار روحی روانی بوده که بر آنها گذاشته شده است.

کریمی ادامه داد: دانش آموزانی که در معرض این ماده محرک قرار گرفتند، عمدتا ابراز می نمایند که 10 تا 15 دقیقه بعد از استشمام یک بو که این بو فرق دارد و بوهای مختلفی مطرح شده است، دچار علائم تحریکی تنفسی مانند سوزش گلو، سرفه، تنگی نفس و علائم اشک ریزش شدند و در پی این علائم تحریکی دیگر مانند دل درد، ضعف و بی حالی و در بعضی از این بچه ها و افرادی که در معرض این ماده محرک بوده اند، بی حسی اندام ها بوده است که اینها علایم مواد محرک است.

وی با بیان اینکه موادی که می توانند برای انسان آسیب زا باشند، در چند دسته تقسیم می شوند، اضافه کرد: بعضی از آن ها گازهای خطرناک، جنگی و کشنده هستند، اما موادی که بچه های ما با آن تماس پیدا کردند، اصلا از این نوع گازها نبوده است و تا به امروز خدا را شکر موردی از فوت نداشته ایم. بعلاوه علائم جسمی جدی و پایدار که احتیاج به بستری طولانی در بیمارستان داشته باشد، نداشتیم. عمده این بچه ها، بعد از مراجعه به مراکز درمانی، زیر شش ساعت درمان و مرخص شدند. البته تعدادی از بچه ها که به بیماری های زمینه ای مانند آسم مبتلا بودند یا سابقه تشنج داشتند، به بستری بیشتری احتیاج داشتند، اما هیچ موردی از فوت نداشتیم و بیماران هم وقتی مراجعه نموده اند، بعد از طی دوره درمانی و اطمینان از اینکه مشکل جدی ندارند، مرخص می شوند.

کریمی گفت: ماده محرک که استنشاقی است، خودش حالت گازی دارد، اما لزوما آن ماده اصلی ممکن است گاز نباشد، بلکه می تواند یک ماده جامد باشد؛ به صورت پودر یا خمیر یا حتی مایع باشد که وقتی روی شوفاژ یا بخاری ریخته می گردد یا در اثر حرارت محیط می تواند تبخیر گردد و بعد علائم تحریکی را ایجاد کند.

وی تاکید نمود: بر این اساس در مدرسه احتیاج به یکسری آموزش ها وجود دارد. مدیران مدرسه قبل از اینکه بچه ها وارد حیاط یا کلاس شوند، چک نمایند و اگر در داخل کلاس بو یا علائم تحریکی است و مشکوک شدند، اطمینان حاصل نمایند که مسئله ای در کلاس نباشد.این آموزش ها بسیار اهمیت دارد و مدیران مدرسه از این مسیر می توانند آرامش ایجاد نموده و در عین حال مسولان مدرسه از آن محیط حفاظت نمایند.

وی گفت: در آنالیز های ما شاید کمتر از 10 درصد بچه ها کسانی هستند که واقعا با یک ماده محرک روبرو شدند و این علایم را داشتند. در کنار این، تعداد بیشتری از بچه ها در همان مدارس، وقتی می بینند دوست شان علائم تحریکی پیدا نموده، دل درد دارد یا بی حال شده، بچه ها دچار اضطراب می شوند و ممکن است بدون اینکه روبروه ای با عامل تحریکی واقعی داشته باشند، همین علائم را پیدا نمایند. در اینجا خیلی مهم است که بتوانیم آرامش را برقرار کنیم. یک بچه وقتی ببیند که معلمش، کادر مدرسه و سایر دانش آموزان مضطربند، این اضطراب به او منتقل می گردد. بنابراین حتما سعی نمایند که ضمن حفظ خونسردی با سرعت و دقت دستورالعمل هایی را که آموزش و پرورش برای مدارس ارسال نموده، اجرا نمایند. به عنوان مثال مهمترین کار این است که وقتی این مواد تحریک نماینده جایی است، از آن محل دور شوند. باید بچه ها را از کلاس یا هر محیطی که این مواد محرک وجود دارد، دور نمایند. البته احتیاج نیست که خیلی هول نمایند تا خدایی ننموده بچه ها از پله بیفتند و آسیب ببینند، بلکه با خونسردی، اما با دقت و سرعت، بچه ها را از محیط دور نمایند.

کریمی گفت: کار اشتباهی که انجام می گردد، این است که بلافاصله در و پنجره ها را باز می نمایند، اما وقتی بچه ها را از محیط دور کردند، اتفاقا باید در و پنجره ها بسته باشد تا عوامل بهداشت محیط و کسانی که می خواهند نمونه برداری نمایند، بتوانند نمونه های خوب بگیرند و بتوانیم بهتر آنالیز کنیم.

معاون درمان وزارت بهداشت گفت: این مواد محرک، لزوما یک ماده هم نیست که اسمش را بگوییم و انواع مختلف دارند. عمدتا هم مواد دم دستی هستند و برخلاف آنچه که بعضی اظهار کردند، مواد دم دستی هستند که می توانند تحریک ایجاد نمایند. در عین حال به تیم های اورژانس اعلام کردیم که تریاژ را از همان محیط شروع نمایند و احتیاج نیست همه این بچه ها که بعضی مضطربند و ... به بیمارستان منتقل نمایند. زیرا عوامل اضطرابی را تشدید می نماید. همانجا تریاژ انجام گردد و کسانی که علائم واقعی دارند، منتقل می شوند و کسانی که علائم اضطرابی است، با اطمینان بخشی در محل، مشکل شان رفع می گردد.

کریمی با بیان اینکه بنابراین طبق برآوردها کمتر از 10 درصد از موارد علائم واقعی بودند و عمدتا مربوط به بحث های اضطرابی است، گفت: از طرفی کسانی هستند که اصلا در محیط و مدرسه ای که مواد محرک وجود داشته، نبودند، اما وقتی اخبار را دیده و شنیده اند دچار اضطراب شدند. به طوری که ممکن است در مدرسه هیچ چیز جدی نباشد، اما همان علائم برای بچه ها ایجاد گردد. اینجا نقش رسانه ها مهم است که در عین آگاهی بخشی و آموزش نباید اضطراب ایجاد نمایند. به خصوص در یکی دو روز اخیر بسیاری از مواردی که تماس گرفته شده، وقتی اورژانس مراجعه نموده، بحث های اضطرابی بوده است.

کریمی گفت: از این مواد محرک نمونه هایی داریم و یکسری از تست ها مثبت شده، اما این تست ها احتیاج به چک مجدد و قطعیت دارد و بر این اساس باید دوباره برای آزمایشگاه مرجع ارسال گردد و بعد از تایید آزمایشگاه مرجع، تایید و بعد اعلام گردد که این اقدامات در حال اجرا است. از نظر اطلاعاتی و امنیتی هم که دارند کار می نمایند که اگر عامدانه بوده و دست هایی است، بتوانند اقدامات لازم را انجام دهند.

وی گفت: از نظر پزشکی این مواد محرک معمولا با آب شسته می شوند. بنابراین اگر بچه ای علائم را داشت، بهتر است شست وشو انجام گردد، بعلاوه افرادی که نزدیک به عامل محرک باشند، ممکن است لباس هایشان الوده گردد و دوباره بر اثر تماس با لباس، همان علایم تشدید گردد. بنابراین لباس ها عوض شوند و شست و شو نمایند و مایعات بنوشند. معمولا بعد از چند ساعت علائم رفع می گردد و اگر احتیاج به اقدامات بیشتر داشته باشند، در بیمارستان درمان انجام می گردد. امیدواریم هرچه سریع تر این مشکل رفع گردد و بچه ها با آرامش مدرسه روند.

وی در پاسخ به سوال ایسنا، درباره نوع این مواد محرک، گفت: این مواد از دسته گازهای جنگی، اعصاب، تاول زا و خطرناک نیستند. یکسری مواد محرک داریم که یک ماده نیستند و چند ماده اند و در نمونه های ما هم اثبات شده که چند نوع ماده است که می توانند علائم تحریکی ایجاد نمایند. باید نمونه های مثبت را مجددا به آزمایشگاه مرجع بفرستیم و در صورت تایید قطعی، اعلام می کنیم. در عین حال خود گاز هم خیلی مهم نیست . زیرا رویکرد ما در برخورد با این گازها یکی است و شامل درمان های علامتی و شست شو است و اگر اختلالات اسید یا باز به ندرت ایجاد نموده باشد، در بیمارستان ها درمان می گردد. فقط بچه هایی که بیماری زمینه ای دارند، ممکن است علایمشان بیشتر گردد، مراقبت نمایند و داروهایشان همراه شان باشد. مثلا اگر آسم دارند، اسپری همراه خود داشته باشند و سریع از محیط دور شوند.

کریمی در پاسخ به سوال دیگر ایسنا، درباره بعضی اظهارات مبنی بر عوارض بلند مدت احتمالی ناشی از این مواد، گفت: معمولا مواد محرک عوارض طولانی مدت ندارند و زودگذر بوده و به قصد ایجاد آسیب های پایدار استفاده نمی شوند. تا امروز هم عارضه ای به این صورت نداشتیم. در آینده هم باید آنالیز های بیشتر گردد. اما به نظر نمی رسد عارضه طولانی مدت داشته باشد. حداقل آنالیز های ما تا به امروز عمدتا عوامل محرک زودگذر را نشان داده است.

وی در پاسخ با سوال دیگر ایسنا مبنی بر ضرورت انجام آزمایشات از سوی خانواده ها، گفت: کسانی که علامت دار باشند در مراکز درمانی آنالیز می شوند و اگر مشکوک به چیزی باشند، مرکز درمانی طبق دستورالعمل آزمایش های لازم را می گیرند اما اینکه بخواهند از روی اضطراب، چک آپ نمایند، جایگاهی ندارد و احتیاج نیست در آزمایشاتی هم که تا به امروز انجام دادیم، عمدتا بالای 90 درصد همه چیز نرمال بوده و آن کمتر از 10 درصد هم علائم آزمایشگاهی جدی برای بچه ها ایجاد ننموده و علائم گذرای بالینی شامل ضعف و تحریک تنفسی بوده است. ضعف از آنجایی که این مواد حالت اکسیدان دارند و عوامل آنتی اکسیدان را کم می نمایند، علایم ضعف و بی حالی و ضعف اندام تحتانی ایجاد می گردد که این ها هم طبق آنالیز هایی که تا امروز صورت گرفته، به نظر نمی رسد جدی و ماندگار باشد و گذرا بوده است.

وی گفت: در کشورهای دیگر هم شبیه این اتفاق افتاده که البته وسعتش متفاوت بوده است. بعضی از این اتفاقا ناشی از اشتباه انسانی است . مثلا در آزمایشگاه مدرسه دقت ننموده و باعث شده بچه ها در معرض ماده محرک قرار گرفته اند. در عین حال نوع عمدی این اقدامات هم در کشورهای دیگر هم گزارش هایی هست، اما عمدتا خطاهای ناخواسته بوده است.

وی درباره بعضی اظهارات مبنی بر بروز مسمومیت در یکی از ایستگاه های مترو نیز گفت: این مواد محرک در هر محیط سربسته ای می تواند اتفاق بیفتد. نباید برای مردم اضطراب ایجاد کرد. مهمترین موضوع این است که از محیطی که ماده محرک هست، دور شوند. درباره مترو هم تا به امروز گزارشی مبنی بر اینکه ماده جدی وجود داشته باشد، نیست. وقتی جو اضطراب وجود داشته باشد، هر کس در هر جایی ممکن است، احساسی پیدا کند. باید هرچه سریعتر آرامش روانی بازگردد و مردم بدانند که انقدر که فکر می نمایند موضوعات خطرناک وجود ندارد. تا به امروز گزارشی مبنی بر اینکه مسمومیت جدی در مترو اتفاق افتاده باشد، ما نداریم.