آزمایش شگفت انگیز؛ اگر یک نیمکره مغز از کار افتاد چه می گردد؟! - فروش برتر

پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که تنها یک نیم کره از مغز می تواند در تشخیص کلمه ها و چهره ها مانند عملکرد هر دو نیم کره عمل کند و در واقع اینطور نیست که اگر نیمی از مغز را برداریم، عملکرد آن نصف گردد.

افرادی که در دوران کودکی تحت عمل جراحی قرار گرفتند تا نیمی از مغزشان برداشته گردد، هنوز هم می توانند تفاوت های بین دو کلمه یا دو چهره را به دقت تشخیص دهند.

این پژوهش به منظور آنالیز انعطاف پذیری و ادراک مغز انجام شد. انعطاف پذیری به چیزی گفته می گردد که مغز در هنگام آسیب به یک نیم کره می تواند خود را در نیمکره ای که آسیبی ندیده است، بازیابی کند.

انعطاف پذیری عصبی (Neuroplasticity) یا به عبارت دیگر انعطاف پذیری مغزی، واژه ای است که به هر دوی انعطاف پذیری سیناپسی و غیرسیناپسی اطلاق می گردد و مربوط به تغییرات در جهت های عصبی و سیناپس ها است که در اثر تغییرات در رفتار، مانند آنچه در آسیب جسمی ایجاد می گردد، به وجود می آید.

دانشمندان علوم مغز و اعصاب زمانی تصور می کردند که انعطاف پذیری عصبی فقط در دوران کودکی بروز می نماید، اما پژوهش ها در نیمه دوم قرن بیستم نشان داد که بسیاری از جنبه های مغز حتی تا بزرگسالی نیز قابل تغییر یا منعطف هستند. با این حال، مغز در حال رشد درجه بالاتری از انعطاف پذیری نسبت به مغز بزرگسالان را نشان می دهد. انعطاف پذیری وابسته به فعالیت می تواند پیامد های قابل توجهی در رشد سالم، یادگیری، حافظه و بهبودی از آسیب مغزی داشته باشد.

شرکت نمایندگان در این پژوهش نو توانستند به درستی تفاوت بین کلمات یا چهره ها را با دقت بیش از 80 درصد تشخیص دهند.

توانایی مغز در سیم کشی مجدد خود

برداشت حجم زیادی از بافت مغزی به پژوهشگران این امکان را می دهد تا توانایی مغز را برای بازسازی خود و سازگاری با آسیب یا عوارض جراحی کشف نمایند. این پژوهش کوشش می نماید تا انعطاف پذیری مغز انسان را کشف کند و بفهمد که آیا یک طرف مغز می تواند عملکرد هایی را که معمولاً بین دو نیم کره تقسیم می شوند، انجام دهد؟

لازم به ذکر است که به توانایی مغز برای تغییر و سیم کشی مجدد پس از آسیب، انعطاف پذیری عصبی یا نوروپلاستیسیتی (Neuroplasticity) گفته می گردد.

دکتر مارلین برمن، نویسنده ارشد این مطالعه و استاد چشم پزشکی و روان شناسی در دانشگاه پیتسبورگ و کارنگی ملون می گوید: کار با بیماران یک نیم کره ای، به ما این امکان را داد که مرز های بالای ظرفیت عملکردی یک نیم کره مغز را مطالعه کنیم. با نتایج این مطالعه، اکنون به دریچه انعطاف پذیری عصبی انسان می پردازیم و در نهایت می توانیم آنالیز قابلیت های سازمان دهی مجدد مغز را شروع کنیم.

موضوع پژوهش

این مطالعه آنالیز می نماید که وقتی مغز هنوز تغییرپذیر و مجبور به ایجاد تغییرات است، چه اتفاقی برای مغز می افتد. پژوهشگران، افرادی را که در کودکی تحت عمل جراحی برداشتن یک نیم کره مغز برای کنترل تشنج قرار گرفته اند، مورد آنالیز قرار دادند که شامل 40 شرکت نماینده بود.

پژوهشگران برای ارزیابی توانایی های تشخیص کلمه ها، به شرکت نمایندگان جفت هایی از کلمه های شبیه به هم دادند که هر کدام دارای تنها یک حرف متفاوت بودند. بعلاوه برای ارزیابی اینکه چقدر می توانند تفاوت چهره ها را به خوبی تشخیص دهند، به هر فرد یک تصویر از دو نفر روی یک صفحه نمایش، نشان داده شد.

این تصاویر یا کلمه ها فقط برای کسری از ثانیه روی نمایشگر نمایش داده می شدند. سپس شرکت نمایندگان باید مشخص می کردند که آیا این جفت چهره ها یا کلمه ها، یکسان یا متمایز هستند.

نتیجه

این گروه پژوهشی در نهایت متوجه شد که یک نیم کره مغز به طور دقیق از هر دو عملکرد پشتیبانی می نماید. پژوهشگران خاطر نشان کردند که دقت شرکت نمایندگان در این پژوهش بیش از 80 درصد بوده است و جالب اینکه این اندازه دقت بدون توجه به اینکه نیم کره چپ یا راست مغز برداشته شده باشد، وجود دارد.

دکتر مایکل گرانووتر، نویسنده ارشد این مطالعه از دانشگاه پیتسبورگ می گوید: با اطمینان می گویم که از دست دادن نیمی از مغز معادل از دست دادن نیمی از عملکرد کلی آن نیست.

این مطالعه، منظره مثبتی را برای بیمارانی که به علت تشنج های صرع احتیاج به عمل برداشت نیم کره مغز یا به اصطلاح نیم کره برداری دارند، به ارمغان می آورد.

نیم کره برداری یا همیسفرکتومی (Hemispherectomy) یک عمل جراحی بسیار نادر مغزی است که در آن یک نیم کره مغز، حذف یا به صورت غیرفعال درمی آید. این روش جراحی برای درمان بسیاری از اختلال های تشنجی منبع صرع که به قسمت بزرگی از نیم کره مغز مربوط است، مورد استفاده قرار می گیرد. این عمل صرفاً در موارد شدید که بیمار به درمان دارویی و دیگر اعمال جراحی که تهاجم به بافت کمتری دارند، پاسخ نمی دهد، مورد استفاده قرار می گیرد. امروزه همیسفرکتومی به عنوان تهاجمی ترین عمل جراحی شناخته شده است، البته خطرناک ترین عمل جراحی نیست.

دکتر گرانووتر می گوید: در حالی که نمی توانیم به طور قطعی پیش بینی کنیم که هر کودک ممکن است چگونه تحت تاثیر برداشت نیم کره مغز قرار گیرد، اما عملکردی که در این بیماران مشاهده می کنیم، دلگرم نماینده است. هر چه بیشتر بتوانیم انعطاف پذیری بعد از جراحی را بشناسیم، می توانیم اطلاعات بیشتر و شاید راحتی بیشتری به والدینی که تصمیم های دشواری در خصوص برنامه درمانی فرزندشان می گیرند، ارائه کنیم.

این مطالعه به پژوهشگران اجازه می دهد تا عملکرد مغز انسان را بیش از پیش درک نمایند و به توانایی آن برای سازماندهی مجدد تحت شرایط خاص پی ببرند.