دستکاری بورس چقدر حقیقت دارد؟ - فروش برتر

شاخص کل بورس تهران معاملات روز شنبه را با رشد 6/ 0 درصدی به خاتمه رساند و به محدوده یک میلیون و 642 هزار واحد وارد شد. این مهم در حالی رقم خورد که آنالیز ها نشان می دهد از 316 نماد فعال این بازار، 243 سهم معادل 77 درصد روزی قرمز را پشت سر گذاشتند. شرایطی که سبب شد تا شاخص کل هم وزن که نشانی از اثرگذاری یکسان نمادها دارد، افت 9/ 0 درصدی را ثبت کند. نکته قابل توجه معاملات روز گذشته بورس تهران اما قرار دریافت سهام شاخص ساز در صدر لیست خرید سهامداران حقیقی بود. به نظر می رسد حمایت های دستوری بازیگران حقوقی از این شرکت ها در زمان ریزش بازار این سیگنال را به سهامداران خرد صادر نموده است که با سهامداری از شرکت های مورد حمایت سیاست گذار، ریسک کمتری را متحمل می شوند.

شاخص کل یا هم وزن؟

قبل از هر چیز بهتر است نگاهی کلی به دلایل اختلاف دو نماگر کل و هم وزن بیندازیم و ببینیم این دو شاخص چگونه محاسبه می شوند. در حال حاضر شاخص کل به عنوان نماگر اصلی برای سنجش شرایط بازار شناخته می گردد. این نماگر ماحصل بازده میانگین قیمت سهام بورسی بر مبنای ارزش بازاری شرکت هاست. به عبارتی دیگر شرکت های عظیم که از ارزش بازار بالاتری نیز برخوردارند، با کوچک ترین نوسانی، تاثیر قابل توجهی بر شاخص کل به جا می گذارند و یک تغییر یک درصدی این شرکت ها شاید به اندازه مجموع تاثیر 10 یا حتی 20 شرکت دیگر باشد. به همین دلیل بسیاری معتقدند این شاخص، نمایانگر شرایط کلی بازار نیست و می توان با معاملات دستکاری شده شاخص سازی کرد. برای حل این شائبه، شاخص کل هم وزن طراحی شد که در آن همه نمادهای پذیرفته شده در بورس وزنی برابر در محاسبه شاخص کل دارند.

بازوان رشد شاخص کل

همان طور که اشاره شد روز گذشته با وجود افت قیمت سهام در حدود 77 درصد از بنگاه های بورسی اما شاخص کل بورس تهران جامه سبز به تن کرد. در این میان شرکت فولاد مبارکه اصفهان بیشترین نقش در رشد شاخص کل را ایفا کرد. فولاد سهمی 2/ 6 درصدی از ارزش کل بورس تهران را در اختیار دارد و روز گذشته با رشد 4/ 4 درصدی قیمت خاتمهی همراه شد و تاثیر مثبت 4305 واحدی بر نماگر اصلی بازار سهام به جا گذاشت. سهام شرکت ملی مس ایران با سهم 5/ 5 درصدی از ارزش کل بازار سهام دیگر نمادی بود که دیروز در صدر نمادهای اثرگذار بر رشد شاخص کل ایستاد. فملی دیروز با مازاد تقاضا در سقف قیمتی همراه شد و رشد 9/ 4 درصدی را تجربه کرد. فارس نیز به عنوان عظیم ترین بنگاه بورسی دیروز همزمان با رشد 6/ 3 درصدی قیمت خاتمهی خود اثری 3647 واحدی بر رشد شاخص کل بورس تهران داشت. به این ترتیب سه شرکت عظیم بورس تهران با معاملات مثبت خود در روز گذشته بازوان اصلی رشد شاخص سهام شدند.

در این میان شستا که چهارمین شرک عظیم بورسی محسوب می گردد و سهمی 96/ 4 درصدی از کل ارزش این بازار را در اختیار دارد، راستا نزولی را در پیش گرفت و از این رو با اثر منفی 3360 واحدی خود، مانع از رشد بیشتر این نماگر شد. همان طور که مشاهده می گردد سهام عظیم بازار دیروز عمدتا راستا صعودی را در پیش دریافتد. به طوری که شاخص 30 شرکت عظیم بازار روز شنبه با صعود 2/ 2 درصدی همراه شد که اختلافی بیش از 3درصدی نسبت به نماگر هم وزن داشت.

بازیگران سهام چه خریدند؟

روز گذشته در مجموع شاهد جابه جایی 967 میلیارد و 400 میلیون تومان نقدینگی از سبد سهام معامله گران خرد بازار به پرتفوی حقوقی ها بودیم. در این میان بازیگران حقیقی بیشترین خالص خرید را به میزان 369 میلیارد تومان در سهام زیرمجموعه گروه فلزات اساسی رقم زدند. پتروشیمی ها نیز روز گذشته شاهد ورود پول های حقیقی به گردونه معاملات سهام زیرمجموعه خود بودند. در مقابل اما گروه چندرشته ای صنعتی بیشترین خروج پول حقیقی به میزان 463 میلیارد تومان را تجربه کرد. خودرویی ها نیز روز شنبه با خالص فروش بازیگران خرد روبرو شدند و در مجموع شاهد جابه جایی 324 میلیارد تومانی در راستا حقیقی به حقوقی بودند. در این میان آنالیز ها از 74 نماد با بیشترین تاثیر مثبت بر رشد شاخص کل نشان از ورود سرمایه حقیقی به این سهام دارد.

به طوری که در مجموع شاهد خالص خرید 405 میلیارد تومانی سهامداران حقیقی در سهام مذکور بودیم. در صدر این سهام فملی با جذب پول حقیقی 361 میلیارد و 500 میلیون تومانی نهاده شد. پارسان و فخوز نیز دیگر نمادهایی بودند که بیشترین ورود نقدینگی از سوی بازیگران خرد را تجربه کردند. در آن سوی بازار اما نمادهایی که بیشترین فشار بر نماگر اصلی سهام (242 نماد) را وارد کردند و مانع از صعود بیشتر این شاخص شدند در مجموع با خروج یک هزار و 372 میلیارد تومانی پول حقیقی روبرو شدند.

از این رو به نظر می رسد این سهامداران خرد بودند که راستا شاخص کل را تعیین کردند. این رفتار بازیگران سهام تا حدودی از عملکرد سیاست گذار در حمایت از بازار سهام نشات گرفته است. پیش تر نیز عنوان شده بود که حمایت های دستوری از بازار سهام می تواند سبب تغییر تکنیک های معامله در بازار گردد. همان طور که عیان است حمایت های دستوری در بازار سهام کشورمان معطوف سهامی است که بیشترین نقش را در رشد شاخص کل ایفا می نمایند. به عبارتی دیگر نیت سیاست گذار از این اقدام نه حمایت از کل بازار بلکه حمایت از شاخص کل و رشد این نماگر است. به عبارتی وظیفه بازیگر حقوقی در روزهای منفی بورس تهران دستکاری دماسنج بازار و نشان دادن دمای نادرست است. چنین رفتاری در نهایت می تواند موجب گردد تا معامله گران خرد در خرید سهام به جای توجه به ریسک سرمایه گذاری خود به دنبال سهمی باشند که در صورت افت قیمت، حقوقی ها ناجی آن شوند. این تغییر تکنیک روز گذشته به عیان مشاهده شد تا سهام شاخص ساز بدون توجه به بنیاد، با فرض حمایت همیشگی سیاست گذار به مکانی امن برای سرمایه گذاری بدل شوند.

سهام با طولانی ترین صف خرید

این تغییر رفتار خود را در صف های خرید و فروش سهام نیز نشان داد. روز شنبه در مجموع فعالان بازار شاهد تشکیل صف خرید بیش از یک هزار میلیارد تومانی در 60 سهم بورسی بودند. در مقابل اما 177 نماد با صف فروش سنگینی به ارزش 2 هزار و 869 میلیارد تومان روبرو شدند. در این میان سه شرکت فولاد مبارکه اصفهان، ملی صنایع مس ایران و صنایع پتروشیمی خلیج فارس که بیشترین نقش بر رشد شاخص کل را به دوش کشیدند، در مجموع با مازاد تقاضای 193 میلیارد تومانی (20 درصد از کل صف های خرید) همراه شدند.

منبع: دنیای اقتصاد

آخرین اخبار درباره بازار سهام را در صفحه اختصاصی بورس خبرنگاران دنبال کنید.